Misaka na gyud ang kabalaka sa sulod sa Department of Health human misaka-ubos ang mga kawani ug pormal nga mipahimulos sa Office of the Ombudsman alang sa usa ka hugot ug hingpit nga imbestigasyon batok sa gi-ingong bid-rigging ug pagpangilabot sa procurement sa 150 ka Mobile Primary Care Facilities nga tag-₱12 milyon ang kantidad matag usa.
Base sa ilang reklamo, gitumbok nila si Health Secretary Teodoro Herbosa, Head Executive Assistant Atty. Brigida Romualdez-Aquino, ug Executive Assistant VI Allan Tope, nga mihimo kuno og “walay awtoridad nga panghimasok” sa bidding process, usa ka klaro nga paglapas sa Anti-Graft and Corrupt Practices Act.
Matod sa mga empleyado, dili sakop sa Bids and Awards Committee (BAC) ang tulo ka opisyal, apan gipugos gihapon sa ilang lungtad nga pag-apil sa proseso sa pagpalit, pag-deliver, testing ug commissioning sa mga mobile health units.
Mas grabe pa, giingong si Secretary Herbosa mismo pinaagi kang Tope ang nagmandar sa pag-ilis sa Terms of Reference (TOR) ug nangayo nga sundon ang ilang kaugalingong bersyon. Gi-question kini sa mga kawani kay dili man end-user sa maong kagamitan ang tulo, ug busa “walay teknikal nga kapasidad” sa pag-usab sa specifications. Paglapas kini sa New Government Procurement Act, ilabi na kay ang end-user unit mao untay adunay katungod sa TOR ug ang BAC ang protokoladong ahensya nga motan-aw niini.
Tungod sa maong panghitabo, misamot kunong nagkaguliyang ug nahadlok ang mga rank-and-file employees. Mao nga gipasangyaw nila nga ipasuspenso dayon sa Ombudsman pinaagi sa preventive suspension sila Herbosa, Aquino, ug Tope samtang nagpadayon pa ang imbestigasyon.
Dugang pa nila, kinahanglan og forensic examination sa tanang procurement records: TOR drafts, evaluation papers, email threads, ug mga text messages. Gikahadlokan man gud nga naay posibleng pagpaningkamot sa pag-delete o pag-maniobra sa ebidensiya.
Usa pa gyud ka punto nga ilang gilatid: bisan kuno nga adunay record sa depektibo ug problematic nga kagamitan ang contractor nga mipasar sa una nga procurement, gihimo gihapon og paagi sa pipila ka opisyal nga kini gihapon nga supplier ang mahimong makadaug sa bag-ong bidding. Para sa mga complainant, klaro na kaayo ang “pabor-pabor” ug posible nga personal interest nga nagpalihok sa proseso.
Sa karon, nagpabilin nga anonymous ang mga nagreklamo, tungod sa kahadlok sa posibleng retaliation gikan sa mga giakusahan nga opisyal. Ang ilang mensahe tin-aw: gusto nila og limpyo, klaro, ug tinuod nga procurement, dili bidding nga daan nang naporma ug gisang-at para sa usa ka supplier lamang.
